NATO’ya üye olma hayali kuran İsveç, bir kez daha ifade özgürlüğü adı altında Kur’an yakılmasına göz yumması İslam dünyasında infiale neden oldu. PKK bağlantılı sözde aktivist Salwan Momika’nın mahkemeden onay alarak Stockholm Ulu Camii önünde kuran yakması sonrası birçok Müslüman ülke tepki gösterdi.
İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT), Kur’an-ı Kerim’e yönelik saldırıyı şiddetle kınadı. İİT’den yapılan açıklamada Kurban Bayramı’nda işlenen bu menfur olayın şiddetle kınandığı açıklamada, ilgili hükümetlerden İslami değerlere, sembollere ve kutsal değerlere yönelik bu gibi “adi ihlallerin” tekrarının önüne geçmek için etkin adımlar atması çağrısı yapıldı. Teşkilat, dönem başkanı Suudi Arabistan’ın talebi üzerine İİT Açık Katılımlı Olağanüstü İcra Komitesi’nin gelecek hafta Cidde kentindeki genel merkezinde toplanacağı belirtildi.
Arap Parlamentosu, Kur’an-ı Kerim’in yakılmasına tepki olarak İslam dünyasını “İsveç mallarını boykot etmeye, bu ülkeye seyahat etmemeye ve ciddi tavır almaya” çağırdı. Açıklamada, Kur’an-ı Kerim’e yönelik ihlallerin “tam teşekküllü bir suç olduğu” ve “kutsal kitaplara saygı gösterilmesi gerektiğini vurgulayan, dinlere hakaret edilmesini yasaklayan tüm uluslararası yasalar ve sözleşmeler tarafından da reddedildiği”
ifade edildi.
Saldırıya Arap dünyasından çok sayıda tepki geldi. Fas, Stockholm’deki Büyükelçisini istişarelerde bulunmak üzere süresiz olarak ülkeye, İsveç’in Rabat’taki maslahatgüzarını da Dışişleri Bakanlığı’na çağırdı. Dışişleri açıklamasında, olayın şiddetle kınandığı ve elçilere ilişkin atılan adımın Fas Kralı 6. Muhammed’in bizzat talimatıyla olduğu kaydedildi. Açıklamada, olay “Hac mevsimi ve Kurban Bayramı gibi kutsal bir dönemle eşzamanlı bir milyardan fazla Müslümanın duygularının duvardan duvara vurulduğu yeni sorumsuz bir saldırı” olarak nitelendi.
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı açıklamasında, tekrar eden bu tiksindirici eylemlerin gerekçesi ne olursa olsun kabul edilmez olduğu, bu davranışların nefreti, ırkçılığı ve dışlamayı körüklediği ifade edildi.
Kuveyt Dışişleri Bakanlığı da olayı tüm dünyadaki Müslümanların duygularını alevlendirecek tehlikeli, provokatif bir adım olarak tanımladığı açıklamasında, uluslararası topluma ve İsveç hükümetine nefret ve taassup duygularının bertaraf edilmesi için acil harekete geçmeleri çağrısı yaptı. Yemen, Katar, Lübnan, Bahreyn, Filistin, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi gibi ülkeler de saldırı lanetledi. Mısır Dışişleri açıklamasında eylem “utanç verici” olarak nitelendirildi. Ürdün Dışişleri de dini sembollere saygı durulması, nefret söylemi ve ayrımcılıktan kaçınılması çağrısında bulundu. Tunus Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, “Müslümanları tahrik ve hakareti hedefleyen bu menfur suçu şiddetle kınıyoruz” denildi.
Tepki gösterenler arasında Körfez İşbirliği Konseyi de yer aldı. KİK yaptığı açıklamada, söz konusu eylemlerin aşırılık, çekememezlik ve nefreti gösterdiğini, İsveç makamlarının bunların durdurulması için ivedilikle harekete geçmesi gerektiği istendi. Pakistan Dışişleri Bakanlığı, saldırıyı “alçak bir eylem” olarak nitelendirerek tepki gösterdi. Açıklamada, devletlerin uluslararası hukuk altında bu tür eylemleri yasaklama hakkı olduğu vurgulandı. Saldırının Kurban Bayramında yapıldığına dikkat çeken İran da kınadı.
Irak Yüksek Yargısı, İsveç’te Kur’an-ı Kerim yakan Irak asıllı Salwan Momika’nın ülkeye iade edilip yargılanması için harekete geçti. Yüksek Yargı Konseyi Başkanı Faik Zeydan, Iraklının ülkeye geri getirilmesi ve yargılanması için gerekli kanuni işlemlerin yapılması talimatını verdi.
Irak Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada da, eylemin kınandığı ifade edildi. Açıklamada, “Yapılan bu eylem Müslümanlara yönelik provokasyondur. Her türlü aşırıcılığa karşı uluslararası toplumu sorumluluk almaya çağırıyoruz.” ifadelerine yer verildi . Öte yandan Irak Dışişleri Bakanlığı, İsveç’in Bağdat Büyükelçisi Jessica Svardstrom’u bakanlığa çağırdı. Büyükelçiden Kur’an-ı Kerim’e yönelik tekrarlanan eylemlerin durdurulması istendi.
Irak’ta Şii dini ve siyasi lider Mukteda es-Sadr, İsveç’in Bağdat Büyükelçisinin kovulması büyükelçilik önünde protesto düzenlenmesi çağrısının üzerine bir grup protestocu bina önünde toplandı. Protestocular binayı basarak, önce bahçeye girdi ardından da binanın çatısına çıkarak “Kur’an’a evet” sloganları attı. Hamas ve İslami Cihad Hareketi, Dünya Müslüman Alimler Birliği, Arap Birliği de provokasyona izin verilmesine tepki gösterdi. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Ersin Tatar da, eyleme onay verilmesini lanetledi.
ABD Dışişleri Bakanlığı, İsveç’in başkenti Stockholm’de bir caminin önünde Kur’an-ı Kerim yakılmasını hem kınadı hem de bu eyleme izin verilmesini “ifade özgürlüğü” olarak değerlendirdi. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller, günlük basın toplantısında konuya ilişkin bir soruyu yanıtladı. Söz konusu eylemin endişe verici olduğunu belirten Miller, “Bunu kınıyoruz ancak ABD aynı zamanda ifade özgürlüğünü ve barışçıl toplanma hakkını demokrasinin unsurları olarak görüyor.” diye konuştu. Miller, İsveç’te gösteri izinleriyle polisin ilgilendiğini belirterek, “Hem insanların bu eylemleri yapmaya hakkı olduğunu düşünüp hem de bunların talihsiz olduğunu savunabiliriz” ifadelerini kullandı.
